Lange lijnen van gestrekte landschappelijke zones onder Hollandse luchten

14 november 2005
Beukenhorst-Zuid Hoofddorp maquette

De locatie is gemeten op de hart-lijnen van de wegen 1000 meter in het vierkant. Ze is onderdeel van een systeem dat uitgezet is op een stramien van twee bij drie kilometer. Dit vlak wordt door een tocht (nu de A4) in twee delen verdeeld. De sloten bevinden zich op exact 200 meter van elkaar. Lange zichtlijnen, poldersloten en bomenrijen bepalen het beeld. In de loop van de tijd is dit landschap getransformeerd door een aantal elementen van formaat; de Rijnlanderweg, de N201, de A4 en de Geniedijk.

De Geniedijk maakt als historische ingreep onderdeel uit van de Stelling van Amsterdam en koppelt de locatie stedenbouw-kundig aan een groter gebied. In de toekomst zal dit UNESCO monument aan betekenis winnen met het vervolmaken van de fietsroute over de dijk en verdere landschappelijke inpassing van de respectzones. In 1998 won de Zuidtangent de European Public Transport Price. Dit hoogwaardig openbaar vervoersysteem is prominent in het gebied aanwezig en volgt als netwerk haar eigen infrastructurele logica. Ondanks deze doorsnijdingen verliest de polder niet aan kracht. Het beeld wordt bepaald door de lange lijnen van gestrekte landschappelijke zones, water en bomenrijen. Hollandse luchten, af en toe doorsneden door vliegtuigen, overkoepelen dit geheel.

Beukenhorst
Beukenhorst

Ontwerpen aan deze plek betekent een transformatie van deze poldergrammatica. Het behouden en versterken van de bestaande sloten vormt het startpunt van het proces. In het midden tussen de bestaande poldersloten worden een aantal landschapszones gereserveerd. Deze zes groene gebieden van formaat vormen het decor van de gebouwen. De landschaps-zones zijn toegankelijk en worden voor het gehele gebied op dezelfde manier ingericht. Daar bepalen singels, wandelroutes, grasland en bomengroepen het beeld. De contramal van deze landschapszones is het uitgeefbaar terrein. Enkele doorsteken verbinden lanen en landschapszones en maken een gezonde wandeling in de lunchpauze mogelijk. Gecultiveerde tuinen ondersteunen deze informele route door het gehele gebied.

Beukenhorst

Door de invloed van infrastructurele randvoorwaarden en locatiespecifieke eisen zijn de breedtes van het uitgeefbaar terrein aan weerszijden van de groenzones voor de gehele locatie verschillend. Er ontstaat op deze wijze een vanzelfsprekende variatie. De hiërarchie in de infrastructuur wordt ondersteund door de verschillende breedtes van de profielen. Elk profiel heeft een herkenbare inplanting met bomenrijen en vormen zo stevige lanen. De hoofdontsluiting kent een breed en ruim profiel. In dit profiel is ruimte om in de toekomst de verkeersafwikkeling aan te sluiten op de gewenste derde knoop van de A4.

De Taurusavenue vanuit Beukenhorst Zuid wordt doorgetrokken in het gebied. Dit gebeurt nabij de boerderij Den Burgh. Ten dele lopen de waterpartij en de esplanade door, waardoor deze plek een bijzonder karakter krijgt en kansen ontstaan voor een interessante herbestemming van dit cultuurhistorisch belangrijke gebouw.

Beukenhorst
Plankaart

Het gebied direct aan de A4 kan vanwege eisen met betrekking tot de veiligheid van het luchtvaartverkeer niet bebouwd worden. Dit gebied wordt ingericht als een waterland. Aaneengeregen klein open water vormt samen met de singels een subsysteem van stromend open water. Op deze wijze krijgt het water een goede en heldere kwaliteit en het aldus ontstane voedselarme en open milieu is niet aantrekkelijk voor vogels.

Beukenhorst
Beukenhorst

Het karakter van de droogmakerij vindt zijn vervolg in een parklandschap dat wordt bepaald door de lange lijnen van gestrekte landschappelijke zones, water en bomenrijen. Beschut door verdichting in Noord-Zuid richting en ruimtelijk door de openheid in Oost-West richting, overeenkomstig het stramien van de Haarlemmermeer.

Beukenhorst
Sloten, bestaande grootschalige elementen en landschapsstroken
Beukenhorst
Nieuwe infrastructuur, tuinstroken en doortrekking Taurusavenue
Beukenhorst
Uitgeefbaar terrein en vervolgens getransformeerd door randvoorwaarden
Beukenhorst
Werken aan de A4 en watermachine