AaBe-complex Tilburg wordt retailpark

PERSBERICHT: Fabrieksgeschiedenis voelbaar in nieuw winkelcentrum

Vandaag begint de toekomst voor de voormalige textielfabriek AaBe in Tilburg. Wethouder Berend de Vries en enkele winkeliers gaven om 16.45 uur het officiële startschot voor de herontwikkeling van het monumentale complex tot een uniek retailpark. Rijnboutt, bureau voor architectuur, stedenbouw, landschap en strategie, tekende voor het ontwerp voor de complete herontwikkeling, inclusief de terreininrichting. Daarin worden verleden en heden respectvol gecombineerd.

Bijna iedere Tilburger kent wel iemand die ooit bij AaBe heeft gewerkt. De textielfabriek, vlakbij de Piushaven, is een begrip in de stad. Het oudste deel, met zijn typische sheddaken, dateert van 1930. AaBe beleefde zijn hoogtijdagen in de jaren zestig, maar sloot in 1997. Alleen de zuidhallen zijn sindsdien nog als winkels in gebruik. De lege fabriekshallen en de lange gang ertussen getuigen stilletjes van een roemrijk industrieverleden. De leegstand en verpaupering van het complex – sinds 1999 rijksmonument – waren velen een doorn in het oog.

Daaraan komt een einde. Tilburgers en anderen kunnen hier straks terecht in allerlei soorten winkels, van meubelzaak tot supermarkt, op een winkelvloeroppervlak van meer dan 27.000 m2. Het buurtwinkelcentrum is al eind 2014 gereed. De overige delen worden eind 2015, medio 2016 opgeleverd. In het vernieuwde AaBe komen onder meer vestigingen van Lidl, Jumbo en Blokker, Xenos, Kruidvat, Beter Bed en Intertoys.

Het plan kent een lange voorgeschiedenis. Er kwam schot in de zaak toen Rialto Vastgoedontwikkeling het complex begin 2013 overnam van Bouwinvest. Volgens directeur Kees Schipper van Rialto wordt winkelen in AaBe dankzij het ontwerp van architecten Kees Rijnboutt en Mattijs Rijnboutt tot een belevenis – precies wat volgens retaildeskundigen in het internettijdperk nodig is. ‘Winkelen in een schitterend gerestaureerd pand biedt veel toegevoegde waarde,’ zegt hij. ‘Daar komt bij dat dit een goed bereikbare locatie is met voldoende parkeerruimte.’ Volgens Schipper heeft Rijnboutt niet alleen goed naar het historische gebouw gekeken, maar ook – al in een vroeg stadium – scherp geluisterd naar de wensen van de winkeliers, bijvoorbeeld op het gebied van reclame-uitingen, flexibiliteit, veiligheid en toegankelijkheid.

In het ontwerp van Rijnboutt wordt zo veel mogelijk van de oorspronkelijke fabriek behouden. Het winkelend publiek zal de geschiedenis letterlijk voelen. Het huidige complex wordt teruggebracht naar de oorspronkelijke bouwdelen uit 1930, 1941 en 1947-1954. Oude elementen, zoals de art deco-versieringen, het sheddak en de draagconstructie, worden in ere hersteld. Overal zul je kunnen zien dat het gebouw een respectabele leeftijd heeft. Geen strak gestucte muren dus, maar een stoer, industrieel uiterlijk. Het ketelhuis aan de westzijde van de fabriek (met daarnaast de bekende fabrieksschoorsteen) krijgt een nieuwe functie als horecavestiging. Gesloopte delen maken plaats voor nieuwe gebouwen. De restauratie van de fabriek wordt mede mogelijk gemaakt met steun van de Provincie Noord-Brabant.

Het handhaven van de ‘tekens van de tijd’ heeft volgens Gerlinde Goudswaard, ontwerper bij Rijnboutt, een belangrijke functie. ‘Het geeft karakter en eigenheid aan deze locatie. Wie hier winkelt, heeft vaak positieve herinneringen aan AaBe. Die herinneringen blijven nu bewaard.’ De nieuwe toevoegingen zijn ‘van deze tijd’, zegt Goudswaard. ‘Ze refereren in sfeer en materiaal aan de geschiedenis, maar zijn niet historiserend.’ Richard Koek van Rijnboutt is verantwoordelijk voor de vormgeving van de openbare inrichting. De collectieve buitenruimte heeft een bindende rol als verblijfsgebied, ontsluitingsgebied en onderdeel van de identiteit.

Dé grote uitdaging van dit project: het eerbetoon aan de monumentale historie combineren met de wensen van winkeliers. De centrale fabrieksgang, een cruciaal element in het ruimtelijk ontwerp, vormt daarbij een belangrijke schakel. Op deze gang komen alle winkels en de nieuwbouw uit. Goudswaard: ‘Om goed zicht te geven op de winkels, maken we hier flinke openingen in een strak, industrieel ritme en een bijpassende vormgeving.’

Rijnboutt voelt zich bij uitstek thuis in dit spanningsveld tussen het behoud van monumentale waarden van oude gebouwen en het zo goed mogelijk tegemoet komen aan hedendaagse eisen. Het bureau heeft inmiddels een onbetwiste reputatie op dit gebied. Rijnboutt is koploper in duurzame herbestemming van vastgoed (vaak in combinatie met retailprojecten) en in binnenstedelijke gebiedsontwikkeling, twee werkvelden die snel terrein winnen.