Tekst: Jeroen Haan, De Beuk organisatieadvies
In de Wildeman- en Blomwijckerbuurt in Amsterdam Osdorp werd door het projectbureau bestaande uit het stadsdeel en zeven woningbouwcorporaties, gevraagd een vernieuwingsplan te maken waar buurtbewoners en -organisaties nauw bij betrokken zijn. Er werd door het projectbureau met De Beuk organisatieadvies een participatietraject georganiseerd waarbij oud, jong, blank, gekleurd, man, vrouw, huurders, kopers, ondernemers en vrijwilligers werden betrokken. Ze waren actief geïnformeerd en konden aangeven wat belangrijk was voor hun buurt om te behouden, om te veranderen of te verstevigen. Bij deze sessies waren stedenbouwkundigen van Rijnboutt en het stadsdeel aanwezig. Wilma Ruis en Jeroen Haan van De Beuk organisatieadvies zaten de sessie voor.
Rijnboutt heeft met het stadsdeel en de corporaties werk verricht, waarbij goed gebruik is gemaakt van de resultaten van de gesprekken met de bewoners, de bouwstenen van het vernieuwingsplan. Niet om te vertellen wat de plannen zijn voor de buurt, maar om te luisteren naar de verhalen van de mensen. Waar zitten sterke sociale verbanden? Welke voorzieningen en verbindingen kunnen bijdragen aan een fijne buurt? Zo is meegedacht hoe die verhalen een plek kunnen krijgen in het stedenbouwkundig ontwerp voor de buurt.
De bouwstenen voor het vernieuwingsplan zijn vertaald naar stedenbouwkundige randvoorwaarden. De randvoorwaarden zijn getoetst met ruimtelijke modellen, waarvan een maquette is gemaakt. Niet zo een die onder een plexiglas plaat nog net zichtbaar is, maar een waar je met gemodelleerde ‘bouwblokken’ verschillende woningtypen kan ‘uitproberen’: waar is hoogbouw mogelijk en creëer je kansen in de openbare ruimte, hoe trek je met nieuwe woningen andere doelgroepen naar de buurt? Het feit dat bewoners ervaren dat het nog geen eindplaatje is maar dat ze er met hun handen aan mogen zitten, helpt enorm om in gesprek te blijven over hun wensen. Maar ook om uit te leggen dat niet alle wensen gehonoreerd kunnen worden en wat de motivatie is om tot bepaalde keuzen te komen. Zo helpt Rijnboutt ook de bestuurder van het stadsdeel haar verhaal te houden, en helpt zij de ontwikkelde corporaties om het gesprek met hun bewoners te blijven voeren.
Bij het vernieuwingsplan voor de Wildemanbuurt blijkt dat het ondanks een grote bouw- en sloopopgave in een buurt met 90% sociale huur toch mogelijk is om in het samenspel tussen bestuurders, bewoners en professionals te komen tot een stralend resultaat. Met veel oog voor het proces en de samenwerking, is tot een goed inhoudelijk plan gekomen. Dat dit plan door de veelkleurige buurt wordt gedragen, blijkt na de presentatie van de bouwstenen, als bijna alle aanwezige bewoners er hun handtekening onder zetten.