De expressieve golf van de Nieuwendijk

11 december 2020
Nieuwendijk 188-190 Amsterdam bovenrand gevel

Op een steenworp afstand van eerder gerealiseerde projecten zoals de herontwikkeling van de voormalige C&A-panden, de Beurspassage en het verderop gelegen voormalige Telegraafgebouw aan de Nieuwezijds Voorburgwal, voegen we een niet minder opmerkelijk winkelpand toe middenin het Amsterdamse winkelgebied. Nieuwendijk nummer 188 – 190 is gesloopt en maakt plaats voor een elegant, aan art deco refererend winkelpand waarvoor een bijzondere expressieve gevel met golvend glas en natuursteen is bedacht.

 

De Nieuwendijk heeft de laatste jaren een transformatie ondergaan. Aan de overzijde van Nieuwendijk 188 – 190 biedt Nowadays (retailherontwikkeling Beurspassage) huurders als Primark, C&A, Zara en JD Sports een onderkomen. Ook de herontwikkeling van dit voormalige pand van kledingketen CoolCat past in deze ontwikkeling. Het oude gebouw met alleen winkelruimte op de begane grond is gesloopt en vervangen door nieuwbouw van drie verdiepingen, waarvan twee publiek toegankelijke winkellagen en een opslag op de bovenste verdieping waarbij het niveauverschil op de begane grond in het nieuwe winkelgebouw één gelijk niveau is geworden. In totaal is er nu ruim 1.400 m² winkelruimte gerealiseerd.

Nieuwendijk 188-190 Amsterdam gevelrij

Expressief pand

De gevel van het karakteristieke winkelpand trekt de aandacht vanwege het golvende glas en natuursteen. Tegelijkertijd past dit expressieve pand naadloos in de gevelrij en in de historische context van de Amsterdamse binnenstad. Dat was ook wat Frederik Vermeesch, architect partner bij Rijnboutt, beoogde. Door te refereren aan gevels uit de negentiende eeuw en de art deco van het begin van de twintigste eeuw, sluit het ontwerp niet alleen qua verhouding en geleding goed aan, maar voorziet het tevens in een hoogwaardige detaillering en materialisering. En dat is weer in lijn met de wens van gebouweigenaren om over beeldbepalende winkelpanden te beschikken met een bijzonder karakter die aansluiten bij de branding van retailmerken.

De onopvallende gesloten pui van de Nieuwendijk 188 is vervangen door een glazen pui. “Omdat het kavel breder is dan de klassieke kavels van hooguit zes à zeven meter breed, zorgt dat voor vreemde verhoudingen”, vertelt Vermeesch. Daarom is de glazen façade in drieën gedeeld: een breder middengedeelte met twee smallere identieke delen aan weerszijden die worden omarmd door vier verticale ronde kolommen van natuursteen en een golvende omlijsting van natuurstenen tegels aan de bovenzijde. “Hierdoor zijn de verhoudingen beter in balans en refereert de nieuwe pui aan de vroegere gevels die ook gekenmerkt werden door een indeling in drieën,” voegt senior projectcoördinator Wally Glashouwer toe.

Nieuwendijk 188-190 Amsterdam gevel

Sierlijke golf

Er is nog iets opmerkelijks aan de pui: deze oogt verticaler vanwege het afwisselend zowel concaaf (hol) als convex (bol) uitgevoerde glas. Het vooruitstekende glas oogt als een erker en het terugliggende glas als een nis. Zo ontstaat de sierlijke golf.

“In de aanloop naar de definitieve uitvoering is samen met constructeur IMd Raadgevende Ingenieurs en brandveiligheidsadviseurs Bureau Veldweg onderzocht hoe de gekromde gevel van glas constructief gerealiseerd kon worden en hoe brandoverslag voorkomen kon worden”, vertelt Glashouwer verder. De brandwerendheid is opgelost door een meter achter de pui een brandwerend rolscherm te plaatsen. Wat betreft de constructie is tussen de verticale kolommen een horizontale draagconstructie in de vorm van een golvende vin van samengestelde stalen platen aan de kolommen bevestigd. Deze houden de puien overeind en nemen de windbelasting op. Het gebogen glas is door een vliesgevelsysteem met stalen kokers aan de horizontale vin gekoppeld.

Nieuwendijk 188-190 Amsterdam groene achtergevel

Groene gevel

In overleg met bewoners van de Sint Nicolaasstraat is aan de achterkant, aan de hofzijde, eveneens een hoogwaardige gevel ontworpen met groene beplanting. De achtergevels bestaan uit rode bakstenen stroken met een witte voeg. Samen met de gevelbeplanting en de gras- en sedumdaken ontstaat zo ook aan de hofzijde een aangenaam verblijfsklimaat: hittestress wordt tegengegaan en de beplanting draagt bij aan de biodiversiteit in de binnenstad.