Monumentale sheddaken en historische verbindingsgang bezorgen winkelend publiek een extraatje

De AaBe fabriek – een rijksmonument van naam in Brabant – wordt getransformeerd tot winkelcentrum. Hierdoor is het vanaf het eerste moment een bijzonder winkelcentrum. De monumentale muren, schoorsteen en sheddaken zijn behouden gebleven en trakteren de moderne shopper op een extraatje. De geschiedenis van het pand is letterlijk voelbaar gebleven.

De eerste plannen voor het transformeren van de AaBe fabriek ontstaan in de jaren negentig. Door de gunstige ligging van het monument is voor iedereen duidelijk dat het mogelijkheden biedt voor de detailhandel. Toch volgt dan nog een lange periode van stilte, waarin het monument langzaam verpaupert. Pas begin 2013 gaat Rialto Vastgoedontwikkeling over tot de aankoop van de voormalige stoffenfabriek, om het in drie fasen te transformeren tot een eigentijds winkelcentrum. Het totale project omvat circa 30.000 m² bruto vloeroppervlak en zo’n 730 parkeerplaatsen.

Veel discussie

Nu is de AaBe fabriek niet zomaar een locatie; het is een plek met emotie. Veel Brabanders hebben er in het verleden mee te maken gehad. Het is ook een Rijksmonument. Dat betekent dat de Rijksdienst voor Industrieel Erfgoed een belangrijke rol speelt bij de transformatie van het fabriekspand. En ten slotte is het een ingewikkeld gebouw. “Deze factoren tezamen hebben voor veel discussie gezorgd”, vertelt Kees Schipper, directeur van Rialto. “Het is een continue zoektocht geweest naar de juiste balans: Welke elementen moeten behouden blijven? Welke worden vernieuwd en welke elementen zijn onmisbaar in een modern winkelcentrum?”

Het behoud van de sheddaken

Het oudste deel, met zijn typische sheddaken, dateert uit 1930. Iedereen is het er over eens dat de daken behouden moeten blijven. De ramen, die alleen het licht uit het noorden doorlaten, zorgen voor een plezierige sfeer, goed werklicht en koelte in de zomer. Maar hoever ga je dan? Moeten de ramen volledig worden gerestaureerd of mogen ze ook worden nagebouwd met nieuwe materialen? Schipper: “Hier hebben we moeten kiezen voor vervanging; 8 km dakrestauratie was eenvoudigweg te kostbaar.”

Ook de robuuste, monumentale gang die de gebouwen verbindt en toegang geeft tot de werkkamers, wordt onderwerp van gesprek. De staalconstructie blijkt nog in uitstekende staat te verkeren en wordt alleen gereinigd. Het metselwerk in de gang wordt hier en daar aangeheeld, maar blijft voor het overgrote gedeelte in de oorspronkelijke staat. Zo onderstreept het de monumentale sfeer. De toegangen tot de winkels krijgen grote, zinken schuifdeuren en de oude steunen aan het metselwerk fungeren in de nieuwe bestemming als ophangelement voor reclameborden.

Nieuwbouw met respect

“Er zijn ook gedeeltes gesloopt”, erkent Schipper, “maar deze zijn met respect weer nieuw gebouwd. Zo zijn de nieuwbouwgedeeltes aan weerszijden van het gebouw opgetrokken in een passende steen. Als een soort boekensteunen ondersteunen deze het monument.” De discussie over de 50 m hoge schoorsteen verloopt vlot. De toren is een landmark in Tilburg en wordt van top tot teen gerestaureerd.

In het vernieuwde fabriekspand kunnen Tilburgers en anderen nu al naar hartenlust shoppen. Schipper: “Winkelen in een schitterend gerestaureerd pand biedt zoveel toegevoegde waarde.” Medio 2017 wordt de derde fase – en daarmee het totale AaBe Retailpark – opgeleverd.

Lees de volledige publicatie in Stedenbouw editie 739