Q Residences: de technische uitwerking
Buitenveldert is een landmark rijker. Twee bijzondere woongebouwen: het vijfenzeventig meter hoge Quartz en de laagbouw Qube vormen samen Q Residences. In opdracht van Kroonenberg Groep en in samenwerking met het Amerikaanse architectenbureau Studio Gang, dat verantwoordelijk is voor het ontwerp, vervult Rijnboutt de rol van co-architect bij de realisatie van dit prestigieuze project. In een serie van drie artikelen vertellen we over onze expertise op het gebied van de stedenbouwkundige inbedding (1), de technische uitvoering (2) en de samenwerking met de betrokken partijen (3).
Vanaf het Definitief Ontwerp (DO) tot en met het Uitvoerend Ontwerp (UO) en de esthetische begeleiding tijdens de uitvoering op de bouwplaats was Rijnboutt intensief betrokken. Guido Duba, senior projectcoördinator bij het architectenbureau, noemt het een prestigieuze opdracht. “Het realiseren van een spectaculaire toren van vijfenzeventig meter hoog is een niet-alledaagse, complexe en uitdagende opdracht die veel kansen biedt”, zegt hij.
Zijn werkzaamheden waren in dit project veelzijdig: hij stuurde het Rijnboutt-team van technisch ontwerpers Robert van Dooren en Martin Pasman aan en hij coördineerde de externe en interne communicatie, de planning, het modelleren en tekenen en voerde actief overleg met alle betrokkenen, zoals Rijnboutt’s creatief directeur Frederik Vermeesch, opdrachtgever Kroonenberg Groep, vastgoedontwikkelaar NEOO, interieurontwerper Piet Boon, landschapsarchitect Piet Oudolf en de constructeurs en installatieadviseurs. Ook zorgden Duba en zijn team dat de bouwtechnische uitwerking van het architectonische ontwerp van Studio Gang bleef passen in hun ontwerpconcept. “Ik onderhield de contacten tussen beide studio’s. We hebben elkaars bureaus bezocht en met Juliana Wolf en Mauricio Sanchéz van Studio Gang hadden we continu overleg,” vertelt Duba.
Rijnboutt, dat vaker samenwerkt met Kroonenberg Groep, deelt een hoog ambitieniveau met de opdrachtgever. Dat uit zich in de keuzes voor de best denkbare materialen, een hoog afwerkingsniveau en een rijke uitstraling. Gespecialiseerde uitvoeringsbedrijven en toeleveranciers zijn dan cruciaal. Voor Q Residences hebben we samen met Studio Gang diverse leveranciers van bakstenen bezocht en leverde een Duitse fabrikant de hoogwaardige gevelsystemen. Voor de balkonvloeren en zijwanden is een zeer bijzonder architectonisch beton geselecteerd, dat in België wordt gefabriceerd. De betonsamenstelling is in samenwerking met de fabrikant speciaal samengesteld en beoordeeld op kleur, textuur en uitstraling. Zo wordt als toeslagmateriaal natuursteengrind (een afvalproduct uit de marmerindustrie) gebruikt, waardoor het beton bij polijsten een natuursteenachtig oppervlakte krijgt. Voor de eerste woonlagen zijn de elementen gepolijst en voor de hogere verdiepingen is het beton gezuurd, wat een mooie, zachte uitstraling oplevert.
BIM als onmisbaar ontwerpinstrument
“Het was een geraffineerde puzzel om het ontwerp van Studio Gang technisch mogelijk te maken. Dit woningbouwproject was dan ook een boeiende uitdaging voor onze ervaren technische ontwerpers”, weet Duba. Om iedereen optimaal te betrekken, legde Rijnboutt in de tweewekelijkse stuurgroep, met daarin Kroonenberg Groep en NEOO, regelmatig de keuzes en aanpassingen voor die gemaakt moesten worden. “Zo kan ook de opdrachtgever aan de voorkant meedenken over technische aspecten die het uiterlijk en mogelijk het langjarige beheer bepalen, en konden wij in een vroeg stadium iets signaleren, tonen wat de gevolgen zijn van een ingreep en binnen het team oplossingen zoeken,” zegt Duba, die dat ondersteunde met heldere, visuele en functionele presentaties.
Het ontwerpen met BIM biedt daarnaast de mogelijkheid om als team tegelijkertijd efficiënt te ontwerpen met externe ontwerppartners, zoals de constructeur en de installatieadviseur. Het is ook een snelle manier om in de ontwerpfase betrouwbare informatie te leveren, zodat de ontwikkelaar de opbrengsten en kosten veel specifieker kan definiëren en de onzekerheden kleiner worden. Daarnaast worden mogelijke modelleerfouten vroegtijdig zichtbaar. “Alle samenwerkende experts spraken elkaars creativiteit aan in de zoektocht naar verbeteringen en oplossingen. Zo bracht iedereen het project verder”, is de ervaring van Duba.
Zo komt bij zo’n hoog gebouw veel techniek – installaties en constructie – op de onderste lagen samen, daar waar juist een open uitstraling en zoveel mogelijk een publiek toegankelijk programma gewenst is. Het Rijnboutt-team heeft daarom veel energie gestoken in de complexe technische uitwerking van de plaats waar de ventilatiekanalen en de rioleringen moeten komen. Die hebben we weten weg te werken in zones zodat de dubbelhoge commerciële ruimtes aantrekkelijk bleven.
Ook met de prefab betonnen gevelelementen hadden we een ingewikkelde puzzel te leggen. We bedachten in overleg met de constructeur een slim montagesysteem om de gevel eerst water- en winddicht te hebben, zonder een steiger te hoeven opbouwen, zodat de bouwers vroegtijdig aan de afwerking van de interieurs van de woningen konden beginnen. Onafhankelijk daarvan konden daarna de zware gevelelementen worden opgehangen, veilig en zonder beschadigingen aan het fraaie betonoppervlak. Hieraan werkten we in de latere uitwerkingsfasen nauw samen met de aannemer JP van Eesteren. “Zo vonden onze technisch ontwerpers een slimme en werkbare oplossing om de bouwsnelheid op peil te houden, zodat de opdrachtgever de verhuur op tijd kon starten én ontwikkelden we een bouwmethodiek die het architectonische ontwerp van Studio Gang overeind hield”, zegt Duba.
In dit soort bijzondere en zichtbare projecten in samenwerking met gerenommeerde Amerikaanse architectenbureaus als Studio Libeskind, Robert Stern en Studio Gang, weet Rijnboutt haar bouwtechnische expertise, precieze uitvoering en hoge afwerkingsniveau goed in te zetten.
Tekst: Viveka van de Vliet
Beeld: Kees Hummel
Tekeningen: Rijnboutt
