Van Ring naar Park

Beeldessay door Rufus de Vries in Rijnboutt Magazine #14 Stad en welzijn

10 januari 2023
2022-09-22_RIJ-RDV_3008

In 2012 kwamen LOLA Landscape Architects en de gemeente Leiden met een masterplan voor de aanpak van het Leidse Singelpark. Het plan voorzag in een verbinding tussen de historische groenstructuur en de singels met een rondje om de binnenstad (6,5 km) – een enorme meerwaarde voor de stad. Het Singelpark wordt opvallend goed gebruikt. Het is een oase voor wandelaars, sporters en spelende kinderen. Een plek voor ontmoeting, om te verblijven, voor rust en natuurbeleving. Tijdens de coronapandemie bleek het park onmisbaar

 

Zo beschouwd heeft de historische structuur van een voormalig vestingwerk betekenis in twee richtingen. Er is de culturele waarde die wijst op het verleden en verhaalt over de ontwikkeling van de stad door de eeuwen heen. En er is de toekomstwaarde die ligt in de mogelijkheid voor het vergroenen van de binnenstad, van betekenis voor het streven naar een gezonde stad.

Amersfoort is een van de steden waar dit ook speelt. Het historische weefsel van de binnenstad kent twee groene ringen. De eerste ring, in feite een aaneenschakeling van binnentuinen, grenzend aan de zogeheten Muurhuizen (gebouwd op de funderingen van de voormalige eerste stadsmuur), heeft een louter private bestemming. De tweede ring, gevormd langs de tweede stadsmuur, is vooral publiek.

2022-09-28_RIJ-RDV_3599

Het Amersfoortse Burgerinitiatief ‘Van Ring naar Park’ probeert de tweede ring tot stadspark te veranderen. Echter, die ring is incompleet en niet sluitend. Het park bestaat nu voor driekwart; aan de zuidkant is een vierde deel in gebruik als onderdeel van een vierbaansweg (Stadsring). Aan de noordzijde van de binnenstad biedt de ring tal van historische groene ruimtes en fraaie ontmoetingsplekken. Door ook de verkeersweg aan de zuidkant aan te pakken kan een groene, autoluwe, parkachtige stadsring ontstaan, gericht op een gezonde, duurzame, inclusieve en leefbaarder toekomst, aldus het initiatief.

Op 17 en 18 september 2022 organiseerde het Burgerinitiatief in samenwerking met de gemeente Amersfoort het festival PITSTOP. Ter gelegenheid hiervan werd de Stadsring gesloten voor gemotoriseerd verkeer. Rufus de Vries, fotograaf en inwoner van Amersfoort, greep deze praktische casus aan voor een wandeling langs de ring. Het resultaat is een beeldessay met bijschriften van zijn hand, waarin De Vries de historische stadsmuur als leitmotiv opvoert.

2022-09-17_RIJ-RDV_2666
2022-09-17_RIJ-RDV_2581
Festival PITSTOP 17 en 18 september 2022
M14-beeldessay-foto Rufus de Vries1
Een ‘silent disco’ is in feite net zo vervreemdend als een ‘silent city’. De vraag is of je dat laatste moet willen. Zonder de drukte van gemotoriseerd verkeer loopt een stad het risico zijn rafelranden te verliezen.
2022-10-03_RIJ-RDV_4517b
Zorg als gemeente voor betaalbare vervoersalternatieven voor de auto. Een fijnmazig openbaar vervoernetwerk bijvoorbeeld. Denk daarbij ook aan mkb’ers die hun werk doen met busjes en caddies. Blijft de binnenstad ook voor hen bereikbaar? Een deel van de stedelingen wil zich blijven verplaatsen. Naar welke plekken gaan zij en wie ondervindt daarvan de gevolgen?
2022-10-03_RIJ-RDV_4556
“Een stad die goed is ingericht voor ouderen en kwetsbaren, levert een betere stad op voor iedereen.” Van dit citaat hoorde ik toen ik betrokken was bij de prijsvraag Who Cares onder auspiciën van Rijksbouwmeester Floris Alkemade. Ik moest eraan denken tijdens mijn wandelingen en ontmoetingen in Amersfoort. Want publieke ruimte werkt wanneer een dame onbelemmerd met haar rollator kan wandelen, als een man in een rolstoel jou probleemloos kan passeren en wanneer verderop een jongere zijn hond kan uitlaten. Dan blijkt ook dat details als omhoogkomende boomwortels irritant zijn voor kwetsbaren.
M14-beeldessay-foto Rufus de Vries2
Amersfoort experimenteert met deelvervoer als een van de oplossingen voor minder autoverkeer. Overal in de stad kom je deelfietsen en -scooters tegen en worden mobiliteitsplannen met deelauto’s uitgerold. Of het echt bijdraagt aan een gezondere stad? Feit is dat alternatieven voor de auto zo comfortabel mogelijk moeten worden gemaakt. Overigens komen rondslingerende deelstepjes niet voor in het straatbeeld.
M14-beeldessay-foto Rufus de Vries3
Amersfoort experimenteert met deelvervoer als een van de oplossingen voor minder autoverkeer. Overal in de stad kom je deelfietsen en -scooters tegen en worden mobiliteitsplannen met deelauto’s uitgerold. Of het echt bijdraagt aan een gezondere stad? Feit is dat alternatieven voor de auto zo comfortabel mogelijk moeten worden gemaakt. Overigens komen rondslingerende deelstepjes niet voor in het straatbeeld.
M14-beeldessay-foto Rufus de Vries4
Ontmoeting en gemeenschapsvorming dragen bij aan de gezonde stad. In de Sint Annastraat kom je bij mooi weer vaak dit tafereel tegen. De gepensioneerde Christine en haar man Rico zetten koffie en vrijwel altijd schuift er iemand bij hen aan.
2022-09-29_RIJ-RDV_3838c
Meer ruimte voor groen betekent meer ruimte voor wandelaars en fietsers. Door gemotoriseerd verkeer te beperken nemen geluidshinder en uitstoot van schadelijke stoffen af. De binnenstad wordt veiliger en comfortabeler en bereikbaar met slimme, stille en schone vormen van mobiliteit. Dit zorgt voor een aangenamer woon- en werkklimaat met meer mogelijkheden voor informele ontmoetingen.
Beeldessay Rijnboutt Magazine 14-foto Rufus de Vries 2
Dit complex uit de jaren tachtig biedt sociale woningbouw op een van de mooiste locaties aan de tweede ring van Amersfoort. Je ziet hier het complex (gebouwd op de plaats van de oude stadsmuur en daarmee de verbeelding daarvan) vanuit de binnenzijde van de ring. De omgeving kent een rijke variëteit, lees diversiteit, aan bewoners en passanten.

Dit essay is geschreven voor Rijnboutt Magazine #14 Stad en welzijn (november 2022).
Liever een fysiek exemplaar in handen? Stuur dan een mail naar press@rijnboutt.nl

Tekst en beeld: Rufus de Vries