Groningen
Winkelcentrum Paddepoel ligt in het hart van de Groningse wijken Paddepoel, Selwerd en Vinkhuizen. Typische uitbreidingswijken, planmatig ontwikkeld in de jaren zestig en zeventig. Ondanks zijn centrale ligging vormt winkelcentrum Paddepoel een soort eiland, waar de hoofdwegen voor autoverkeer omheen lopen. Het winkelcentrum heeft geen echte relatie met zijn omgeving, iets wat visueel nog eens versterkt wordt door de drie gesloten zijden van het winkelcentrum die gedomineerd worden door expeditie en parkeren.
De vraag is hoe dit introverte, monofunctionele gebied kan worden getransformeerd tot een levendig, gemengd, voor iedereen goed bereikbaar en toekomstbestendig stadsdeelcentrum, dat goed aansluit op de omgeving. Rijnboutt werd gevraagd om een stedenbouwkundige visie op de herontwikkeling.
Naast de behoefte aan een modern en veelzijdig stadsdeelcentrum, spelen er bij Paddepoel diverse uitdagingen. Die staan niet op zichzelf: in feite komen bij dergelijke revitalisatieprojecten verschillende opgaven samen waar de samenleving mee geconfronteerd wordt. Klimaatadaptatie. Woningtekort. Vergrijzing. Vereenzaming. Kansarmoede. Gebrek aan maatschappelijke en zorgvoorzieningen.
Het vernieuwde stadsdeelcentrum moet weer het hart van de wijk worden, waar mensen elkaar – gewild of spontaan – kunnen ontmoeten. Een stadsdeelcentrum moet daarom in de eerste plaats voor iedereen goed bereikbaar zijn: óók te voet en per fiets. Nieuwe routes voor langzaam verkeer, onder meer via de nabijgelegen parken, helpen de aansluiting met omliggende wijken en de binnenstad te verbeteren. Hiertoe worden de omringende straten heringericht met meer groen en meer gericht op fietsers en voetgangers, komen er meer oversteekplaatsen – vaak in het verlengde van een entree – en worden er ook een aantal bruggen over de omliggende sloten toegevoegd.
Het winkelaanbod blijft uiteraard bestaan binnen het overdekte winkelcentrum. Maar de buitenkant, die nu vooral gebruikt wordt voor expeditie doeleinden, is bij uitstek de plek om allerlei sociaal-maatschappelijke en sociaal-culturele functies toe te voegen. Zoals een medisch centrum, een sportschool, horeca met terrasjes of co-workingplekken en kleinere bedrijfsunits. Zo worden mogelijkheden gecreëerd om elkaar te ontmoeten, om je te ontwikkelen, om te ontspannen en zijn er meer redenen om het centrum te bezoeken waardoor het weer gezellig druk wordt.
Voor parkeren, wat nu nog rond het hele winkelcentrum mogelijk is, is een parkeergarage in het plan opgenomen. Daardoor komt meteen extra ruimte vrij voor meer programma en voor verdere vergroening. Hoewel naoorlogse wijken vaak ruim en groen zijn opgezet, toont het winkelcentrum en zijn directe omgeving zich als grijs, versteend gebied. Dat werkt problemen als wateroverlast bij hevige buien en hittestress op warme dagen in de hand. Meer groen in en om het winkelcentrum is een klimaatadaptatiestrategie die bovendien zorgt voor een ‘natuurlijke’ hechting met de buurt en een aantrekkelijke uitstraling.
Daarnaast ligt de focus op verdichting: in het stadsdeelcentrum komen er 400 tot 500 woningen bij. Hierbij krijgen twee doelgroepen prioriteit. Enerzijds speelt het woningaanbod, dicht bij alle voorzieningen, in op de behoeftes en wensen van ouderen. Dit stimuleert ook de doorstroming van jonge gezinnen naar vrijkomende eengezinswoningen. Anderzijds worden starters gefaciliteerd met geschikte, betaalbare woonruimte. Zo wordt de bewonerspopulatie diverser, neemt het beroep op voorzieningen toe en kan winkelcentrum Paddepoel uitgroeien tot een levendig en toekomstbestendig stadsdeelcentrum.
transformatie van bestaand winkelcentrum, toevoegen woonprogramma, reorganisatie routing, vergroenen winkelgebied
15.000m² winkelruimte, 406 woningen
2021
2025
MWPO
Frederik Vermeesch, Alexander Swallow, Dario Sposini, Judith Everaers, Jurriën Boon, Marian Enders, Maria Jose Ochoa Caballero, Damian Lachtara
AAS Groningen, Felixx, Loer Architecten
visualisaties Vivid-Vision